The nasal and incisor bones of the Bactrian camel are represented by paired bones, which are located in the front of the skull and have features in the anatomical structure, unlike other agricultural animals. In a camel, the nasal bones have the appearance of two flat bones, which participate in the formation of the roof of the nasal cavity and are divided into external and internal surfaces. In comparison with cattle, the length of the nasal bone of a Bactrian camel due to the shape and location of the nostrils on the dorsal part of the nose is half as much and not covers the entire nasal cavity, as well as in dogs. The nasal part of the nasal bone in a camel is much expanded than in other animals, looks like a wing and forms two bends - internal and external. The lateral edge of the wing of the nasal bone is involved in the formation of the inner part of the lacrimal opening, which in the camel has a different size and shape. The incisive bones of the camel are topographically located in front of the maxillary bones and serve as a bone base for the nostrils, forming the entrance to the nasal cavity and form the anterior part of the bone palate and holes for the alveoli of the anterior canines, which are present in males and females. In our study, the camel was compared with a large cattle does not have an incisive-nasal suture and, accordingly, does not have a nasopharyngeal notch. An anatomical study of the bones of the facial part of the skull of the Bactrian camel was carried out according to certain methods. the facial part of the animal's skull depending on the physiological loads of the respiratory system in different age periods.
Ғылым және білім / Наука и образование
2022. — Выпуск № 4-1
Содержание:
Лейкоз крупного рогатого скота, представляет собой заболевание вирусной этиологии. Болезнь характеризуется, в особенности на ранних стадиях, тем, что протекает бессимптомно и проявляется абсолютным лифоцитозом в периферической крови, а также разрастанием лимфоидных опухолей в кроветворных и других органах и тканях. В работе изложены данные результатов исследований морфологических показателей крови крупного рогатого скота инфицированных вирусом лейкоза. Приведены результаты серологического исследования (РИД) 77 проб крови крупного рогатого скота черно-пестрой породы. Процент инфицированности составил 27,3%. Положительные в РИД животные (21 проба) были подвергнуты гематологическому исследованию. Из них в 14 пробах крови все показатели по гематологическим параметрам находились в пределах реферсных значений. В остальных 7 пробах наблюдались отклонения от реферсных значений. В результате были выявлены пробы с увеличенным количеством лейкоцитов, лимфоцитов, эозинофилов, с увеличенным содержанием лимфоцитов и пониженным нейтрофилов, а также с пониженной концентрацией гемоглобина и гематокрита. По результатам исследований гематологический анализатор показал предварительный диагноз лейкоцитоз, лимфоцитоз в 5 пробах, а в двух пробах был выдан предварительный диагноз тромбоцитопения и нейтрофилия.
Ключевые слова
To date, one of the widespread diseases among cattle is вovine leukemia virus (BLV). The disease occurs on all continents of the globe, and leads to various economic losses. The use of modern molecular genetic research methods makes it possible to identify the nucleic acid of the virus already at the early stages of the disease. The paper presents the results of the selection and optimization of the component composition of the test system for laboratory diagnosis of bovine leukemia by RT-PCR. As a result of our research, we selected two pairs of specific primers env(gp51)_3F and env(gp51)_3R, env(gp51)_4F and env(gp51)_4R, and optimized the concentration of the key components of the reaction mixture. Enzyme Mix - 0.5 μl (10 pM); 5xPCR-buffer - 5 μl; specific primers (10 pM) of 0.5 μl; dNTP mixture (10 pM) - 0.5 μl; RNA - 3 μl; deonized water - 15 μl in a volume of 25 μl for setting up a reaction with a spent temperature-time regime is sufficient for the development of a PCR product of bovine leukemia. The conducted studies on the diagnosis of bovine leukemia show that the selected component composition of the reaction mixture and the selected temperature regime for the formulation of RT-PCR gives a high analytical and diagnostic specificity and sensitivity of the reaction.
Ключевые слова
This article provides an analysis of the results of epizootological monitoring of animal rabies in the West Kazakhstan region, showing the dynamics of the functioning of this parasitic system in the study area over a 10-year period. The dynamics of the manifestation and spread of rabies is studied - the results of retrospective and operational epizootological development and manifestation of rabies in the agrobiocenosis with its application to all districts of the region are presented. The results of the effectiveness of antiepizootic measures on the territory of the region are shown, namely, a review of preventive vaccination of farm animals, due to the increase in anthropurgical foci of the disease - oral vaccination of wild carnivores with the use of briquettes, the problems of regulating the number of neglected dogs and cats are described. An assessment of veterinary and sanitary measures for rabies in the conditions of the West Kazakhstan region was carried out, some additions were noted in the strategy to combat the zoonosis under study, regarding strengthening control over compliance with the rules for keeping pets, identifying (chipping, certification) of all pets, mandatory vaccination, the creation of shelters for the population of neglected dogs and cats, as well as strengthening information and educational work on the importance and danger of rabic infection with the population, first of all, among those living in the suburbs and rural areas, through the involvement of modern technologies and the media.
Ключевые слова
Мақалада отандық минерал – вермикулит негізінде дайындалған «Вермиком» азықтық қоспасын қолданған жағдайдағы сиырлардың сүтінің сапасы мен қауіпсіздік көрсеткіштерін ветеринариялық-санитариялық бағалау жұмыстарының нәтижелері берілген. Жұмыс барысында сүт үлгілерінің органолептикалық, физикалық-химиялық және микробиологиялық көрсеткіштері анықталды. Барлығы 106 сүт сынамалары талданды. Ғылыми зерттеу жұмысы Түркістан облысында орналасқан «Қазына-жер» ЖШС – де жүргізілді. Сүт үлгілерінің физикалық-химиялық және микробиологиялық көрсеткіштері «Тағам қауіпсіздігі» АТУ ғылыми зерттеу орталығының зертханаларында анықталды. Жұмыс барысында әр топта 10 бас сиырдан тұратын үш топ құрылды. I-тәжірибелік топтың негізгі азығына 2% «Вермиком» азықтық қоспасы қосылса, II-тәжірибелік топқа - 4% қосылды, ал бақылау тобының негізгі рационына «Вермиком» азықтық қоспасы қосылмады. Үш топтың сиыр сүтінің үлгілерінің органолептикалық көрсеткіштері барлық талаптарға сай болды. Физикалық-химиялық көрсеткіштері бойынша 4 % «Вермиком» азықтық қоспасын қолданған II -тәжірибелік топтың сүт үлгілерінде ақуыздың мөлшері қалған екі топпен салыстырғанда жоғарылау болды. Ал, майдың пайыздық үлесі бойынша аса айырмашылық байқалмады. Сонымен қатар, үш топтың сүт үлгілерінің микробиологиялық көрсеткіштері МЕМСТ талаптарына сәйкес келетіні анықталды. Зерттеу жұмысымыздың нәтижесі бойынша «Вермиком» азықтық қоспасын қолданған кездегі сиыр сүтінің барлық үлгілерінің сапасы мен қауіпсіздік көрсеткіштері ветеринариялық-санитариялық талаптарға сай болды.
Ключевые слова
Мақалада «Цеобалық» пребиотигін жайын балықтардың (Clarias gariepinus) рационына азықтық қоспа ретінде қолданған жағдайдағы балықтардың қан көрсеткіштеріне әсерін зерттеу жұмыстарының нәтижелері берілген. Зерттеу жұмысы Алматы облысы, «Шонжы» ыстық су бұлағында орналасқан «TENGRYFISH» шару қожалығында жүргізілді. Зерттеу жұмысы барысында әр қайсысы 50 бас жайын балығынан тұратын 3 топ құрылды. Бірінші тәжірибелік топтың балықтарын 95% негізгі азық және 5% пребиотикпен азықтандырдық, екінші тәжірибелік топқа 90% негізгі азық пен 10% пребиотик қолдандық. Бақылау тобының балықтарының негізгі азығына «Цеобалык» пребиотигі қосылмады. Алынған нәтиже бойынша «Цеобалық» пребиотигін қолданған жағдайда балықтардың қанының биохимиялық көрсеткіштері бойынша жалпы ақуыздың, альбумин, глюкоза және амилазаның мөлшері бақылау тобымен салыстырғанда әлдеқайда жоғары болды. Ал, аланинаминотрансферазалардың мөлшері бақылау тобымен салыстырғанда орта есеппен 4,7%-ға төмен болды. Қанның гематологиялық көрсеткіштері бойынша гемоглобиннің мөлшері орташа есеппен 2,7 g/dl, лейкоциттердің концентрациясы 6,9*103/μl, тромбоциттердің мөлшері орта есеппен 1,1*103/μl артық болды. Қанның лекоцитарлы формуласы бойынша бақылау тобында нейтрофилдердің мөлшері тәжірибелік топтармен салыстырғанда орта есеппен 3,3%, моноциттер 3,7% аз болды (p > 0,05). Зерттеу жұмысымыздың қорытындысы бойынша «Цеобалык» пребиотигі жайын балықтарының ағзасына оң әсер етіп, иммунитетін күшейтуге, сонымен қатар ағзадағы зат алмасу үрдісін жылдамдатуға көмектесетіні анықталды. Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, бұл пребиотикті балықтардың негізгі ақығына азықтық қоспа ретінде қолдануға болады деген қорытындыға келуге болады.
Ключевые слова
Chlamydia is one of the most common and damaging diseases of cattle in the Republic of Kazakhstan. It is caused by intracellular parasites of the genus Chlamidia, different types of which infect individual organs or tissues of the animal. Due to the large number of potential carriers of the infection, work aimed at identifying genetic factors of resistance to chlamydia in livestock and developing test systems that allow identifying resistant and vice versa - susceptible animals in the early stages of ontogenesis. The search for genetic factors primarily focused on genes encoding the main components of innate immunity, which include genes encoding lactoferrin (LTF), the mannose-binding lectin MBL1 and the Toll-like receptor group gene TLR-9. The subjects were 186 cattle of Holstein breed, among whom 93 were cattle with a confirmed diagnosis of chlamydia. The distribution of genotypes for the polymorphic genes studied was analyzed against the theoretically expected distribution according to Hardy-Weinberg law, and a comparative analysis of the distribution of genotypes between groups of sick and healthy animals was carried out. The study identified single markers and paired genotype combinations responsible for an increased risk of morbidity/resistance to chlamydia in cattle.
Ключевые слова
The article presents the results of the development of optimal parameters for virus inactivation for the development of an inactivated pox vaccine. The study used inactivating agents (formaldehyde, beta-propiolactone, and dimerethylenemine), which are widely used in vaccine production to inactivate pox virus activity. During the study, beta-propiolactone and formaldehyde were selected as the most effective inactivators for inactivating the pox virus. The final concentration of beta-propiolactone 0.05% and formaldehyde 0.2% at 22°C completely inactivation the activity of the virus and retained its antigenic properties. Binaryethyleneimine acted 0.2% slower than the two previous agents and had a prolonged effect on the virus, reducing the antigenic activity of the virus. For virus inactivation based on the two selected inactivating agents, a 0.05% solution of beta-propiolactone inactivated the virus at 22°C in 5 hours, and a 0.2% formaldehyde solution at the same temperature completely inactivated the virus in 8 hours. Inactivated samples based on effective inactivation parameters were able to induce an immune response against camelpox in goats. Samples of inactivated virus produced antiviral neutralizing antibodies on day 7 (0.5 log2), which ranged maximum on day 28 (3.0 log2). The results of the study will allow in the future to widely use the inactivated pox vaccine in production.
Ключевые слова
Представленные нами микробиоты кишечника, и верхних дыхательных путей, лошадей казахской породы типа жабе и адайского типа в состоянии нормального физиологического состояния и недомогания, напрямую зависят от точного и воспроизводимого получения микробиологических данных. Критическим шагом в этом процессе, является применение соответствующей методологии для извлечения микробной ДНК, поскольку искажения, вносимые в процессе извлечения ДНК, могут привести к неточному представлению микроорганизмов. В своих исследованиях, мы провели количественный анализ экстрагированного ДНК коммерческим набором (Purelink Microbiome Purification Kit) по методике производителя из образцов казахской лошади двух типов - жабе и адай (образцы взяты из верхних дыхательный путей (n-24), кишечника (n-24) и фекалий (n-22) для дальнейшего 16S рРНК секвенирования и последующего получения данных о микробных сообществах, находящихся в кишечнике, и верхних дыхательных путей выше указанных типов. В целом, коммерческий комплект для извлечения ДНК из микробиома Purelink Microbiome Purification Kit являлся наиболее оптимальным и простым в применении, так как, не имел противопоказаний как для окружающей среды, так и для исполнителя. Результаты флуорометрического анализа для определения показателей количества подтвердили пригодность вышеуказанного метода экстракции ДНК для последующего секвенирования и хранения.
Ключевые слова
Excessive exploitation of highly productive cows affects the reduction of reproduction and the development of obstetric pathology. In these conditions, it is necessary to carry out timely diagnostic and therapeutic procedures. Ultrasound scanning is a modern and effective diagnostic method, both in determining pregnancy and for detecting the pathological condition of the genitals in cows. Determination of new diagnostic parameters increases diagnostic efficiency. To achieve this goal, determination of parameters of ultrasound diagnostics of uterine pathologies in cows, 59 Holstein-Frisian cows were examined with a portable ultrasound scanner using B-mode, with a linear sensor with a frequency of 5-7 MHz. As a result of the conducted studies, the following diagnostic parameters were determined: intrauterine exudate (IUE) depending on the amount and nature (hyperechoic-HE↑), hypoechoic-HE↓), structural changes in the walls of the uterus, hyperechoic white thickened strip, hyperechoic inclusions in the basal layer of the endometrium – foci of fibrosis, calcification, uneven contours of the endometrium (strips of heterogeneous thickness - SHT), the presence of pathological contents in the uterine cavity in the form of white hyperechoic inclusions (snowstorm). In 79% of the cows studied, the presence of intrauterine exudate was determined (IUE - hyperechoic - HE↑, hypoechoic-HE↓), 7.9% had structural changes in the form of thickening of the uterine walls, 62.8% had hyperechoic strips of heterogeneous thickness (SHT) and 54% had a snowstorm.
Ключевые слова
Дезинфекция нацелена на уменьшение количества жизнеспособных микроорганизмов и используется для различных применений, включая поверхности, устройства и т.д. Борьба с микроорганизмами является важным фактором во многих лабораторных, медицинских, ветеринарных, промышленных, здравоохранительных и экологических ситуациях. Антимикробные средства и процессы играют важную роль во многих из этих случаев. Намерение не всегда заключается в том, чтобы окружающая среда была свободна от микроорганизмов, многие из которых играют важную роль в нашей окружающей среде, здоровье и благополучии, а в том, чтобы контролировать их в ситуациях, когда они могут нанести особый вред. Разработка новых высокоэффективных дешевых и многофункциональных, а также экологически безопасных дезинфицирующих средств представляет собой важное направление исследований в области ветеринарной санитарии и дезинфекции объектов ветеринарного надзора. К препаратам этого типа можно отнести дезинфицирующую композицию на основе перекиси водорода. Перекись водорода является противомикробным средством широкого спектра действия. Перекись может оказывать сильное воздействие на проблемные микроорганизмы, но в зависимости от препарата без какого-либо значительного повреждения окружающих тканей или известной долгосрочной токсичности. Перекись не только может снизить уровень микроорганизмов, но и может очищать раны, в частности, позволяя иммунной системе и различным системам восстановления организма устранять инфекцию. В статье представлены результаты лабораторных испытаний нового дезсредства, разработанного на основе перекиси водорода для дезинфекции объектов ветеринарного надзора. Испытание препарата проводили в разных концентрациях при экспозиции 10, 15, 20 и 30 минут, при этом для изучения расхода препарата тест-объекты орошали с расчетом 0,25 и 0,5 л на 1 м2. Критерий эффективности дезсредства при обеззараживании поверхностей – 100% гибель тест-культур микроорганизмов. Проведенными лабораторными исследованиями установлено, что препарат на основе перекиси водорода является эффективным дезинфицирующим средством, и может быть рекомендован для дальнейших производственных испытаний на объектах ветнадзора.
Ключевые слова
In our country, pasteurellosis of farm animals and birds is still widespread and causes significant damage to agriculture. An important place among the measures to combat pasteurellosis is occupied by vaccination. For the prevention of pasteurellosis, the use of inactivated sorbed and emulsified vaccines is known, which are not without drawbacks. The experience of industrial production of inactivated vaccines against pasteurellosis dates back several decades, however, until now, the problem of means for inactivating pasteurels and inactivation modes that allow the most complete preservation of the native structure of bacteria continues to be relevant. The article presents the results of reactogenicity, immunogenicity and adjuvant properties of the anti-tuberculosis vaccine from strain A 46 No. 576. As a result of the study of the vaccine prepared from pasteurell Chap-1, Kos-1 field isolates and deposited strain A 46 No. 576 after the addition of 6% aluminum oxide hydrate gel after 12 months of the study, the immunological efficacy coefficient was 58%, 69% and 99%, respectively. As a result of using a 6% aluminum oxide hydrate gel, prolonged tense immunity was achieved. The protective properties of inactivated vaccines with an adjuvant also remained at the level of 12 months (follow-up period). At the same time, the highest rates were noted in the vaccine from strain A 46 No. 576.
Ключевые слова
Ұсынылып отырған мақалада табиғи жағдайда аспергиллезге шалдыққан бір айлық 12 қаз балапанының және он бес айлық жастағы 8 ересек қаздардың ішкі мүшелерінде дамыған патологиялық анатомиялық, гистологиялық және гистохимиялық өзгерістердің зерттеу нәтижелері берілген. Зерттелген балапандарда, ауру негізінен жіті, ал ересек құстар арасында созылмалы түрде өткені байқалған. Аспергеллезге шалдыққан барлық балапандардың қоңдылығы төмендеп, тыныс алу мүшелерінде қабыну, ал көздерінде конъюнктивит белгілері де тіркелгені анықталған. Аурудың соңына қарай, азық қорыту жолдары мүшелерінің қызметі бұзылып, балапандардың іші өтіп, жаппай өлімге ұшырай бастағаны тіркелген. Ересек құстарда, ауру тәбеттің төмендеуімен және тыныс алудың қиындауымен көрінген. Сойып зерттеу барысында, аспергиллезге тән патологиялық анатомиялық өзгерістер басым түрде өкпеде, ауа қапшықтарында және қабырғаларды тыстап жатқан сірлі қабық бетінде орналасқан. Аурудың ішкі мүшелерде макроскопиялық көрінуі, оның өту түріне тікелей байланысы болғаны анықталған. Ауру жіті өткенде, кейбір жағдайларда, ішкі мүшелердегі зақымдану процессі түйіндерсіз, яғни ошақты гепатизацияланған геморрагиялық пневмония түрлерінде байқалған. Ал, ауру созылмалы өткенде балапандардың өкпесінде және костальды плеврасында ошақты түрде орналасқан көлемі тары дәніндей, ақшыл - сарғыш түсті, консистенциясы нығыз, диаметрі 2-3 мм болатын домалақ пішінді түйіндер кездескен. Гематоксилин-эозинмен боялған препараттарда өкпеде шашырап орналасқан, домалақ пішінді, әртүрлі көлемді және құрылымы да бір-біріне ұқсамайтын ошақтар анықталған. Кейбір балапандар өкпесінде анықталған ошақтар лимфоциттерден, бірен-саран макрофагтар мен алып торшалар араласқан шоғырдан құралған, олардың сырты жұқа фиброзды ұлпамен қоршалған. Шифф-реактивімен боялған препараттарда Aspergillus гифтері қанық қызыл түсті, бұтақталған мицелийлер түрінде көрінді.
Ключевые слова
Ұсынылып отырған жұмыста жекеменшік питомник жағдайында аспергиллезбен ауырған ителгі балапандарының ішкі мүшелері мен ұлпаларында дамыған өзгерістердің патоморфологиялық зерттеу нәтижелері берілген. Зерттеу нысаны ретінде 2-3 айлық жастағы 8 ителгі өлекселері қолданылған. Зерттеу барысында клиникалық, патологиялық анатомиялық, гистологиялық және гистохимиялық зерттеу тәсілдері қолданылды. Құс өлекселерінде жүдеу белгілері айқын байқалады, кілегей қабықтары анемия күйінде. Өлекселерді патологиялық анатомиялық сойып зерттеу барысында, негізгі өзгерістер тыныс алу жолдарымен мүшелерінде орналасқан. Өкпесі мен ауа қапшықтарында аспергиллезге тән домалақ пішінді түйіндер анықталды. Гранулемалар ортасында бөлімденген және бұтақталған мицелийлер табылды. Ал басқа паренхималық мүшелер мен азық қорыту жолдарында дистрофиялық, қабыну процесстері және қанайналымының бұзылуы байқалды. Гематоксилин-эозинмен боялған препараттарда, некроз ошағының ішінде ортасында және оның шеткі аймақтарында бөлімденген, бұтақталған саңырауқұлақ мицелийлері орналасқанын анықтадық. Ал өте ірі гранулемалардың некроз ошағының ортасында мицелийлер көрінбейді, ыдыраған, олар тек некроз ошағының шеткі аймағында ғана көрінеді. Гранулемалардың сыртқы аймағы лимфоциттер, плазмалық торшалар және жас дәнекер ұлпа торшаларының инфильтрациясымен қоршалып жатыр. Некроздың шеткі аймақтарында эпителиоидты, лимфоидты және алып торшалардың инфильтрациясы байқалады.
Ключевые слова
Мақалада көктемгі-жазғы кезеңдегі қазақтың ақбас тұқымдысауын сиырлар қанының биохимиялық көрсеткіштерін зерттеу нәтижелері берілген. Осы кезеңде сауын сиырларда жалпы ақуыз, фосфор, темір, глюкоза, мочевина және АСТ (аспартатаминотрансфераза) құрамына қатысты нормативтік биохимиялық көрсеткіштердің ауытқуы бар екені анықталды. Зерттеліп отырған қан сарысу үлгілерінде жалпы кальций мен бейорганикалық фосфордың арақатынасы 3,1-4 ммоль/л (наурызда 3,1 ммоль/л, сәуір мен мамырда 3,4 ммоль/л, маусымда4 ммоль/л) аралығында екені анықталды.Коэффициенттің 3,0 ммоль/л және одан жоғары көтерілуі немесе 1,5 ммоль/л және одан төмен азаюы кальций-фосфор алмасуының патологиясын көрсетеді. Сауын сиырлардың зерттелген қан сарысуында АЛТ және АСТ қатынасының төмендеуі байқалады, бұл бауыр ауруын немесе оның зат алмасу өнімдерімен, соның ішінде аммиакпен улануын көрсетеді. Ал АСТ (аспартатаминотрансфераза) көрсеткіштерінің төмендеуі организмде В дәрумендерінің, атап айтқанда В6 жетіспеушілігін көрсетеді. Сауын сиырлардың қан биохимиясын салыстырмалы талдау арқылысиыр ағзасының функционалдық жағдайын ай сайын бақылау диагнозды уақытылы жүргізуге және соған сәйкес толық және теңгерімді азықтандыруды қамтамасыз ететінін көрсетті. Жүргізілген зерттеулер ауруды алдын алу және сауын сиырлардың сүт өнімділігін арттыру үшін азықтарды дәруменді-минералды қоспалармен міндетті түрде теңгерімдеудің қажеттілігін дәлелдейді. Қойылған мақсаттарға жету үшін емдік және профилактикалық әсері бар табиғи текті жаңа биоактивті минералды қоспаларды пайдалану ерекше қызығушылық тудырады.
Ключевые слова
В статье представлены результаты исследования смывов от летучих мышей, собранных в разных регионах Республики Казахстан на предмет носительства морбилливирусов. В результате проведенных исследований РНК морбилливируса была обнаружена в 23 (16,67%) из 138 биологических образцов от летучих мышей, собранных в 2021 году. В результате проведенных исследований с помощью ПЦР было обнаружено 23 положительных образца на морбилливирус. Распространенность морбилливируса среди летучих мышей в Западно-Казахстанской области составила 40,0%, Кызылординской области - 23,08%, Туркестанской области - 33,33%. Заражение летучих мышей Vespertilio murinus составило 13,33%, Eptesicus serotinus - 18,6%, Nyctalus noctula - 50,0%. РНК морбилливируса не была обнаружена в образцах летучих мышей в Жамбылской, Атырауской, Актюбинской, Северо-Казахстанской областях. Результаты нашего исследования предоставляют важную информацию о распространенности морбилливирусов среди летучих мышей в Казахстане. Мониторинг летучих мышей на наличие морбилливирусов в их естественной среде обитания расширит наши знания об эпидемиологии, экологии и генетических взаимосвязях этих вирусов и поможет нам оценить риск передачи между летучими мышами и другими видами млекопитающих.
Ключевые слова
Эпидемиологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында және микроорганизмдерге төзімділігі жоғары тиімді дезинфекциялық заттардың болмауы ветеринарлық мамандардың назарын аударатын мәселе болып отыр. Ғылыми жұмыста органикалық және химиялық дәстүрлі дезинфекциялаушы заттардың және анолиттің, озонның табиғи қосылыстарының және олардың кешенді құрамының бактерияға қарсы қасиеттерін зерттеу нәтижелері келтірілген. Тәжірибелер сыналатын препараттардың E. coli және Streptococcus тест штаммдарына ЕПА (лизис аймағын бағалау бойынша) және ЕПС-да (микробтардың өсуін лайлану стандарты бойынша анықтау) сезімталдығын анықтау арқылы жүргізілді. ЕПА зерттеулері «ОЗАН» препаратында Streptococcus және E.coli үшін ең үлкен лизис аймағы (18-19 мм) байқалғанын көрсетті. «Септариус» препаратындағы лизис аймағы (15-16 мм) біршама аз, «Антисептик» және «Антисептик Б» препараттарында ең аз лизис аймағы (8-10 мм) байқалады. ЕПС-дағы тәжірибелердің нәтижелері «ОЗАН» (анолит + озон) препаратының бактерияға қарсы қасиеті жоғары екенідігін көрсетті. Озонның жоғары бактериостатикалық белсенділігі 500 миллион КТБ және 1 миллиард КТБ-те E. coli және Streptococcus-қа қатысты 1-2 мл дозада анықталды. «Септариус» дәстүрлі дезинфектантының нәтижесі аз тиімділікті, ал озон мен анолит жекелей бактерияға қарсы белсенділіктің орташа нәтижесін көрсетті. Дезинфекциялаушы заттардың бактерицидтік белсенділігін зерттеу ОЗАН препаратында ең жоғары деңгейі E. coli-ге қатысты 85% және Streptococcus-қа қатысты 90% байқалатынын көрсетті. Септариустың көрсеткіштері Streptococcus - қа 60% және E. coli-ге 70% құрайды. Озон мен анолит 50% нәтиже көрсетті. Осылайша, табиғи және дәстүрлі дезинфекциялаушы заттарды салыстырмалы талдау табиғи дезинфектанттардың құралдарының бактериостатикалық және бактерицидтік қасиеттері химиялық дезинфекциялаушы заттардан кем түспейтінін, негізінен жоғары нәтиже көрсететіндігін дәлелдеді.
Ключевые слова
Mastitis in sheep is a serious problem that leads to poor milk quality and is the cause of intestinal disorders in lambs. The etiology of mastitis in sheep is still poorly understood and there is no general opinion on the causative agent of mastitis. There is a little of information in the literature about biofilm-forming mastitis pathogens. The biofilm of microorganisms is the most important virulence factor and contributes to the protection of the pathogen from antimicrobial drugs, thereby reducing the effectiveness of therapeutic drugs. This study aimed to determine the main causative agents of mastitis in sheep in two form: subclinical and clinical from farms of Almaty region, to identify biofilm-forming strains among them, and to study the pathological process in the udder by conducting histological studies. 132 samples of milk from various farms in the Almaty region were examined. To determine subclinical mastitis, the express test "Milkotest" was used. The subclinical form of mastitis occurs in farms more often than the clinical form, 20.8% and 13.4%, respectively. In subclinical mastitis, coagulase-negative staphylococci dominated, and in the clinical form, cultures of S. aureus were more often isolated, cultures of E. coli were isolated to a lesser extent. The biofilm formation was determined by a statistical method. Among the isolated cultures, 149 isolates were able to generate biofilm. It has been shown that coagulase-negative staphylococci and S. aureus had a greater potential to produce a biofilm compared to the isolated E. coli cultures. It was also found that the nature of the inflammatory process and pathological and anatomical changes in the udder of animals in mastitis depend on the type of the pathogen.
Ключевые слова
Мақалада «Шалабай» ЖШС-де етті бағыттағы қазақ ақбас тұқымы өсірілетіндіктен, канадалық GrowSafe жүйесі құрылған болатын. Сондықтан канадалық GrowSafe жүйесін қолданудағы қора жобасы, оның санитариялық талаптарға келуі өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Себебі жануарларды зоогигиеналық стандарттарға сәйкес келмейтін қора жайларда ұстаған кезде олардың өнімділігі мен төзімділігі төмендейді, жаппай ауруларға әкеп соғуы мүмкін, сондықтан мал шаруашылығындағы үй-жайларын жобалау, салу және пайдалану тек техникалық емес, сонымен қатар биологиялық және зоогигиеналық талаптарға сай негізделуі керек. Малды күтіп-бағуға арналған қоралар жануарларды орналастыруға, азықтандыруға, суғаруға және күтіп-бағуға ыңғайлы болуы тиіс. Шалабай ЖШС-дегі қора жобасы барлық санитариялық-гигиеналық талаптарға сай салынған. Ең алдымен GrowSafe жүйесіне қоспай бұрын 10-14 бейімделу күнінен өтеді, одан кейін 40-49 күнге осы жүйені қосып, сынақ жұмыстары жүргізіледі. GrowSafe жүйесі малдың азықтануын, тірі салмақ өсімін өлшемін бақылауға мүмкіндік берумен қатар, тұтынылмаған азық мөлшерін (ТАМ) және тұқымдық құндылық индексі мәндерін анықтау үшін қолданылады. ТАМ-ды зерттеу үшін малдардың жынысы, тұқымы, өлшемі, бір жастағы малдардан ұқсас топтарын жинайды. Малдар арасындағы жастың ең жоғарғы айырмашылығы 90 күнге дейінгі аралық болуы тиіс.
Ключевые слова
This article studied quality indicators of chicken meat when using feed mineral concentrate «Natural Zeolite» in their diet. The purpose of study is to give a veterinary and sanitary assessment of chicken meat when adding «Natural Zeolite» to diet. The research work was conducted on 120 one-day-old female Ross 90 chickens owned by the Chicken Ryaba poultry meat factory in 2021-2022 years. The zeolite used in this experiment contains at least 81% clinoptilolite. It also contains 62% SiO2, 16% Al2O3, 5.45% Fe2O3 and 5.12% CaO, 2.30% MgO, 2.62% K2O and 2.03% NaO (Table 2). Organoleptic examination revealed that carcasses of 10, 20 and 30-day-old chickens raised with feed additive had no foreign smell, the appearance of the carcass did not change in comparison with the carcasses of the control group. The color is pale pink, slightly moist, did not leave wet spots on the filter paper. When cooking meat, the soup turned out to be transparent, fragrant, and pleasantly smelling. The pH content of chicken meat in the research group was 5.8-6.0, which corresponded to the pH of ripe, raw meat. The activity of peroxidase in the muscles of experimental and control chickens was the same. No ammonia and ammonium salts were found in the studied samples of poultry meat of the control and experimental groups. The content of amino-ammiac nitrogen in muscles of the studied chickens was 1.07 - 1.11 mg. The number of mesophilic aerobic and facultative anaerobic microorganisms (NMAFAnM) was 6.5×103-1.0×104. Pathogens, including salmonella and listeria monocytogens, were not isolated in 25 g of the product. The nutritional value of meat in 100 g of the product was 132.6 kcal in 10-day chicken meat; 137.9 kcal in 20-day chicken meat; 143.1 kcal in 30-day chicken meat.
Ключевые слова
Methane emissions from animals are one of the factors behind the increase in greenhouse gases that have led to climate change on Earth in recent years. Our study is devoted to an actual problem – a comparison of methane emissions (greenhouse gases) from cattle, depending on the types of feeding, regions of Kazakhstan and breeds. The study examines the microbiota of feces from 47 heads of cattle and the microbiota of rumen contents from 6 heads of bulls. The samples were analyzed using 16S metabarcoding. Particular attention in our studies was paid to the presence and ratio in the microbial community of methanogenic archaea, which are sources of methane production. As a result of the research, it was found that the minimum methane emission was found in the domestic Kazakh white-headed breed. The western region of Kazakhstan differs from other regions in beta diversity. Therefore, grazing animals affects their microbiota, resulting in reduced methane emissions.A significant difference in alpha diversity between the variability of the microbiota of cows from Northern and Southern Kazakhstan and between Northern and Western Kazakhstan indicates that samples of the Northern region have a more diverse microbiota than other regions. With regard to breed differences, the Simmental and Holstein breeds have the largest amount of the Methanobrevibacter genus, and the smallest amount in the Kazakh white-headed breed. Each breed of cattle contains a different rumen microbiota due to genetic influence.
Ключевые слова
Мақалада дәрілік өсімдіктер жиынтығынан дайындалған «КерКон» жағар майының фармакологиялық, токсикологиялық және микробиологиялық көрсеткіштері зерттелініп, нақты көрсеткіштер алынған. Бактериологиялық зерттеулер деректері негізінде шартты патогендік микрофлораның культуралары «КерКон» жағар майына өте сезімтал болатындығы анықталды. Staph. аureus, E. coli және Proteus микроорганизмдерінің культураларына қатысты жағар майын қолданғанда, олардың өсуінің тежелу аймағы 19,2-ден 21,4 мм-ге дейін құрап, тетрациклин және ихтиол жағар майларымен салыстырғанда айтарлықтай жоғары болатындығы анықталды. Агардағы диффузия әдісімен жүргізілген зерттеулерде де микробтардың өсуінің кешеуілдеу жылдамдығы стафилококктар, көкіріңді таяқша, стрептококктар, протейлер препаратқа өте жақсы сезімталдық көрсетті; кандида және аспергиллюс патогенді саңырауқұлақтары да жағар майға сезімтал болатындығы анықталды. Препаратты сериялық сұйылту арқылы оның бактериостатикалық және фунгицидтік әсерлері бар екендігі және препараттың орташа МБцК белсенділігі 0,07 мг/мл болса, орташа МФцК 0,24 мг/мл болатындығы белгілі болды. «КерКон» жағар майының субхроникалық уыттылығын зерттеу барысында оның кумулятивтік әсері немесе летальді көрсеткіші оның тікелей берілу дозасына байланысты болатындығы дәлелденген. 1 кг дене массасына шаққандағы барлық жиынтық дозасы 1-4-ші кезеңдерде біршама төмендеу болса (тиісінше 800, 2000, 3760, 6030 мг/кг), қалған 5-7-ші кезеңдерде кұрт жоғарылайтындығы анықталды (тиісінше 10030, 16030, 24990 мг/кг). Сондай-ақ, жүргізілген фармакологиялық зерттеулер нәтижелері фитопрепараттың айқын қабынуға қарсы әсері бар екендігін дәлелдеді.
Ключевые слова
Существенное место в обеспечении животных оптимальными условиями содержания занимает систематический контроль за показателями микроклимата в стойловый период. Однако, отсутствие многих зоогигиенических приборов на местах, а также неудобство в применении сдерживают их использование. Авторами проведены натурные исследования микроклимата различных конструкций овцеводческих помещений с использованием автоматических приборов в стойловый период. Статья посвящена вопросам оценки параметров существующих систем микроклимата в овцеводческих помещениях и обоснование перспективной системы определения санитарного состояния хозяйства. Исследования состояния микроклимата обычной и модельной ферм в стойловый период показали, что температура, влажность воздуха, концентрация углекислого газа и аммиака зависят от внешних погодных условий, констурктивных особенностей кошар, а их значения неравномерно распределены по площади и высоте помещения. Доказано, что в содержании углекислого газа в воздухе прослеживается последовательность: в обоих кошарах независимо от сезона года отмечается его повышение и наибольшая его концентрация установлена в шлак-битном строении: зимой -0,54%; весной – 1,2%. А вот остальные параметры микроклимата, находятся в пределах нормы, анализируя в целом состояние кошар, можно отметить, что в моноблочном строениие созданы более благоприятные условия содержания овец.